"မဟတၱမ၏ေနာက္ကြယ္ (ဒုတိယအပိုင္း)" ဂန္​ဒီႏွင္​့အလုပ္​သမားလူတန္​းစား

Part one of a Burmese translation of "Gandhi: the Myths Behind the Mahatma", by Ravi Mistry. 

[Source]

အင္​ဒိယအလုပ္​သမားလူတန္​းစားဟာ လူနည္​းစုျဖစ္​​ေပမယ္​့ အင္​ဒိယကိုလိုနီ မွာ အႀကီးမားဆုံး လူမႈ​ေရးနဲ႔ ႏိုင္​ငံ​ေရး အင္​အားျဖစ္​ပါတယ္​။ သူတို႔ရဲ႕အခြင္​့အ​ေရး​ေတြကို ​ေတာင္​းဆိုၾကရာမွာ စည္​းလုံးၾကတယ္​။ ၁၉၄၆ ​ေတာ္​ဝင္​​ေရတပ္​သူပုန္​ထမႈ မွာဆိုရင္​ သူတို႔ရဲ အင္​အားကို အထင္​အ႐ွား​ေတြ႔ျမင္​ႏိုင္​တယ္​။

အလုပ္​သမားထုအ​ေပၚ ဂန္​ဒီရဲ႕အျမင္​ဟာ ႏွိမ္​့ခ​်အထင္​​ေသးမႈ နဲ႔ အျပစ္​တင္​႐ႈတ္ခ်မႈ တို႔နဲ႔ ျပည္​့​ေနခဲ့ပါတယ္​။
အမီဒါဘတ္​က ခ​ၽည္​ထည္​စက္​႐ုံအလုပ္​သမား​ေတြက သူတို႔ရဲ့လစာ ၂၀ရာခိုင္​ႏႈန္​းအျဖတ္​ခံရတဲ့အတြက္​ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္​။ ဒီမွာ ဂန္ဒီက 'အလုပ္​႐ွင္​နဲ႔ အလုပ္​သမားဆက္​ဆံ​ေရး ဟာ မိဘနဲ႔ သားသမီးသဖြယ္​ျဖစ္​ရမယ္​' လုိ႔ အလုပ္​သမား​ေတြကို အၾကံ​ေပးတယ္​။ ဒါဘာ​ေၾကာင္​့လဲဆိုရင္​ ဂန္​ဒီကိုယ္​တိုင္​က ဘူဇြာ ကိုယ္​စားျပဳ တ​ေယာက္​ျဖစ္​​ေနလို႔ပါပဲ။

၁၉၁၈ မွာတုန္​းက​ေတာ့ ဂန္​ဒီဟာ အမီဒါဘတ္​ ဂ်ဳံစက္​႐ုံက အလုပ္​သမား​ေတြရဲ႕ လႈပ္​႐ွားမႈကို ဦး​ေဆာင္​ခဲ့တယ္​။ ဒါကလည္​း ကိုလိုနီ​အရာရိွတ​ေယာက္​က သူ႔ကို ၾကားဝင္​​ေစ့စပ္​​ေပးဖို႔​ေတာင္​းဆိုခဲ့လို႔ပါ။ အလုပ္​သမား​ေတြဟာ ​ေဒါသထြက္​ၿပီး ဆူပူအုံႂကြ​ေနပါတယ္​။ ဒီအ​ေျခအ​ေနကို ဝင္​ထိန္​းဖို႔ ဂန္​ဒီ့ကို တာဝန္​​ေပးျခင္​းပါပဲ။

ညႇိႏႈိင္​း​ေရး ​ေကာ္​မတီကို ဖြဲ႔စည္​းတဲ့အခါ အလုပ္​သမား​ေတြဖက္​က ကိုယ္​စားျပဳတ​ေယာက္​တ​ေလ​ေတာင္​မပါဝင္​ခဲ့ပါဘူး။ စက္​႐ုံလုပ္​ငန္​း႐ွင္​မ်ားသမဂၢရဲ႕ ဥကၠဌ ျဖစ္​သူ အမ္​ဘလဲ ဆာရာဘိုင္​ ဟာ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဆာဘာမတီ အက္​႐ွ္​ ရမ္​ကို သူ႔ရဲ႕ ရက္​​ေရာတဲ့ ရန္​ပုံ​ေငြ​ေတြနဲ႔ ကူညီထားခဲ့ပါတယ္​။ ဒါ​ေၾကာင္​့ပဲ ဂန္​ဒီဟာ ႏွစ္​ဖက္​ခြၽန္​စိတ္​ဓာတ္​နဲ႔ အလုပ္​သမားလႈပ္​႐ွားမႈကို ဖ်က္​လိုဖ်က္​စီးလုပ္​ခဲ့ပါတယ္​။

အလုပ္​သမား​ေတြက လစာ ၅၀ ရာခိုင္​ႏႈန္​း အထိတိုး​ေပး​ေစခ်င္​တယ္​။ ဂန္​ဒီက ၃၅ ရာခိုင္​ႏႈန္​းပဲတိုး​ေပးဖို႔ ​ေလွ်ာ့ခ်​ေတာင္​းဆိုလိုက္​တယ္​။
'အလုပ္​႐ွင္​​ေတြရဲ႕ ပိုင္​ဆိုင္​မႈ​ေတြကို မလုယူၾကနဲ႔ ၊ ခိုးမယူၾကနဲ႔၊ မဖ်က္​စီးၾကနဲ႔၊ သူတို႔ကို တိုက္​ခိုက္​တာ​ေတြမလုပ္​နဲ႔' လို႔ ဂန္​ဒီက အလုပ္​သမား​ေတြကို​ေျပာ​ေဟာတယ္​။

ဆႏၵျပမႈ​ေတြျဖစ္​ပြား​ေနခ်ိန္​မွာ ဂန္​ဒီက အန္ဘလဲ ရဲ႕ကားကိုစီးတယ္​။ အန္​ဘလဲ ကဂန္​ဒီရဲ႕ အက္​႐ွ္​ရမ္​း ကိုလာလည္​တယ္​။ ဒီလုပ္​ရပ္​​​ေတြ​ေၾကာင္​့ ဂန္​ဒီ့ကို အလုပ္​သမားထုကမ​ေက်မနပ္​ျဖစ္​လာတယ္​။ ဒီမွာပဲ ဂန္​ဒီဟာ လုပ္​ငန္​း႐ွင္​​ေတြနဲ႔သ​ေဘာတူညီမႈကို အျမန္​ရယူၿပီး ၃၅ ရာခိုင္​ႏႈန္​းနဲ႔ပဲ ​ေျပလည္​သြားၾကတယ္​။ အလုပ္​သမားထုရဲ႕ အင္​အားနဲ႔ စည္​းလုံးမႈ​ေတြ​ေၾကာင္​့ျဖစ္​​ေပၚလာတဲ့ ​​ေတာ္​လွန္​​ေရး ​ေရာင္​နီဟာ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဖ်က္​ဆီးျခင္​းကိုခံခဲ့ရပါ​ေတာ့တယ္​။

၁၉၄၆ ​ေဖ​ေဖာ္​ဝါရီ မွာ​ေတာ့ ​​ေတာ္​ဝင္​​ေရတပ္​သူပုန္​ထမႈ ျဖစ္​ပြားခဲ့ပါတယ္​။ ဒီ သူပုန္​မွာဆိုရင္​ တတိုင္​းျပည္​လုံးက ​ေရတပ္​​ေတြ၊ ပင္​လယ္​မွာရိွတဲ့ သ​ေဘာၤ​ေတြ နဲ႔ သ​ေဘာၤသား အ​ေယာက္​ ၂ေသာင္း​ေက်ာ္​ဟာ အစိုးရကိုဆန္​႔က်င္​​ေတာ္​လွန္​ခဲ့ၾကတယ္​။ အလံနီ ကိုလႊင္​့ထူခဲ့ၾကတယ္​။ ကြန္​ဂရက္​ ဆို႐ွယ္​လစ္​​ေခါင္​း​ေဆာင္​​ေတြ ​ေက်ာ​ေထာက္​​ေနာက္​ခံ​ေပးထားတဲ့ အင္​ဒိယ ကြန္​ျမဴနစ္​ပါတီက ဘုံ​ေဘမွာရိွတဲ့ အလုပ္​သမား သုံး​ေသာင္​းခန္​႔ကို သူတို႔ရဲ႕ လုပ္​ငန္​းခြင္​မွာ သပိတ္​​ေမွာက္​ၾကဖို႔ တိုက္​တြန္​းခဲ့တယ္​။ ဒီ​ေတာ္​လွန္​​ေရး ​ေရာင္​နီသန္​းလာမႈနဲ႔ ဆင္​းရဲသားလူတန္​းစားရဲ႕ ညီၫြတ္​မႈဟာ အင္​ဒိယဘူဇြာ​ေတြကို ထိတ္​လန္​႔​ေစခဲ့တယ္​။ ဟိႏၵဴ ကြန္​ဂရက္​ပါတီနဲ႔ မူစလင္​ အင္အားစ​ုေတြဟာ ဒီညီၫြတ္​မႈ​ေတြကို ​ေခ်ဖ်က္​ဖို႔ အျပင္​းအထန္​ႀကိဳးစားခဲ့တယ္​။ ဂန္​ဒီဟာ ဒီအုံႂကြလာမႈကုိ အျပစ္​တင္​ခဲ့ၿပီး 'အၾကမ္​းဖက္​မႈအတြက္​ ဟိႏၵဴ နဲ႔ မူစလင္​​ေတြ ၿပီး​ေတာ့ အျခားသူ​ေတြ ပူး​ေပါင္​း​ေဆာင္​ရြက္​ၾကျခင္​းဟာ ယုတ္​ညံ့လွတယ္​' လို႔​ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္​။

ဂန္​ဒီႏွင္​့ လယ္​သမားထု
~~~~~~~~~~

ကိုလိုနီအင္​ဒိယရဲ႕ ၉၀ ရာခိုင္​ႏႈန္​း​ေသာ လူဦး​ေရဟာ​ေတာရြာ​ေတြမွာ ​ေနထိုင္​ၾကၿပီး အမ်ားစုဟာ လယ္​သမား​ေတြျဖစ္​လာၾက တယ္​။ ၿဗိတိန္​အုပ္​ခ်ဳပ္​မႈဟာ ​ေျမယာခြန္​​ေတြအ​ေပၚအ​ေျခခံထားၿပီး အင္​ဒိယ လယ္​သမားထုကို ​ေတာ္​လွန္​​ေရး အင္​အား​ေတြျဖစ္​​ေစတယ္​။ ဘူဇြာ အမ်ိဳးသား​ေရးသမား​ေတြက လယ္​သမားထု အုံႂကြလာတာကို အလုပ္​သမား​ေတြ ဆူပူတာထက္​စာရင္​ ပိုမို သ​ေဘာက်တဲ့ အ​ေနအထားရိွတယ္​။ ဘာ​ေၾကာင္​့လဲဆို​ေတာ့ လယ္​သမား​ေတြဟာ ဘူဇြာစီးပြား​ေရးကို တိုက္​႐ိုက္​မထိခိုက္​​ေစလို႔ပါပဲ။

ေျမယာခြန္​အခ​ေတြ နဲ႔ ​ေျမပိုင္​ဆိုင္​မႈ အခြင္​့အ​ေရး​ေတြ​ေၾကာင္​့ ျဖစ္​​ေပၚလာတဲ့ ဆႏၵျပမႈ​ေတြဟာ အမ်ိဳးသား​ေရး လႈပ္​႐ွားမႈ​ေတြ မတိုင္​ခင္​ကတည္​းက သမိုင္​းႀကီးႀကီးမားမား႐ွိၿပီးသား အျမစ္​တြယ္​ၿပီးသားျဖစ္​တယ္​။ ဒီလႈပ္​႐ွားမႈ​ေတြဟာ ဂန္​ဒီလိုလူ​ေတြအတြက္​ ခက္​ခက္​ခဲခဲဆုံးျဖတ္​ရတဲ့ ​ေမးခြန္​းထုတ္​စရာကိစၥ​ေတြျဖစ္​ပါတယ္​။ သူတို႔ယုံၾကည္​ထားတဲ့ လူတန္​းစား ဆက္​ႏႊယ္​မႈ​ေတြကို ဒီလႈပ္​႐ွားမႈ​ေတြက ထိခိုက္​​ေစလို႔ပဲျဖစ္​တယ္​။

မပူး​ေပါင္​း​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈ ကာလအတြင္​းမွာပဲ အူတာပရာတက္​႐ွ္​ မွာ ျပဳလုပ္​တဲ့ ကန္​ပိန္​းတခုမွာ ကြန္​ဂရက္​က ဦး​ေဆာင္​ခဲ့တယ္​။ ကြန္​ဂရက္​​ေခါင္​း​ေဆာင္​ ဘူဇြာ​ေတြက ​ေျမ႐ွင္​ယာ႐ွင္​​ေတြနဲ႔ လယ္​သမား​ေတြကို အစိုးရထံ အခြန္​မ​ေပးဖို႔ ​ေျပာၾကားခဲ့တယ္​။ အလုပ္​သမားထုက​ေတာ့ လယ္​သမား​ေတြဟာ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြကို ​ေျမငွါးခ ​ေပးစရာမလို​ေၾကာင္​း ​​ေျပာဆိုလာတယ္​။ ကြန္​ဂရက္​​ေခါင္​း​ေဆာင္​​ေတြက လူတန္​းစားကြဲျပား​ေနမႈကို ဆက္​လက္​ထိန္​းသိမ္​းလိုတာျဖစ္​လို႔ ဒီအဆိုဟာ သူတို႔အတြက္​ ဆန္​႔က်င္​ဖက္​ဆန္​လြန္​း ခဲ့ပါတယ္​။ ​ေၾကာင္​သူ​ေတာ္​ ဂန္​ဒီ ဟာ ၁၉၂၁ မွာဆိုရင္​ လယ္​သမားအင္​အားစု​ေတြ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြကို သပိတ္​မ​ေမွာက္​ၾကဖို႔၊ အၾကမ္​း မဖက္​ၾကဖို႔ တားျမစ္​ခဲ့ပါ​ေတာ့တယ္​။

၁၉၂၈ ဘာဒိုလီ စၾကဂရဟ မွာဆိုရင္​လည္​း ဂန္​ဒီဟာ အလုပ္​သမားထုရဲ႕ လက္​နက္​ကို ျဖဳတ္​သိမ္​းခဲ့တာပါပဲ။ ​ေတာ္​လွန္​​ေရး စတင္​ဖို႔ စိတ္​ျပင္​းျပ​ေနတဲ့ အလုပ္​သမား​ေတြဟာ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဦး​ေဆာင္​မႈကို ​ေတာင္​းဆိုၾကတယ္​။ ဂန္​ဒီနဲ႔ ​ေနာက္​လိုက္​​ေတြက အစိုးရနဲ႔ လ်ိဳ႕ဝွက္​သ​ေဘာတူညီမႈရယူၿပီး ဘုံ​ေဘစီးပြား​​ေရးသမားတ​ေယာက္​ကို အခြန္​​ေတြ​ေပး​ေလ်ာ္​​ေစခဲ့တယ္​။

​ေတာ္​လွန္​လိုစိတ္​ျပင္​းျပ​ေနတဲ့ လယ္​သမား​ေတြဟာ စိတ္​ပ်က္​လက္​ပ်က္​ ျဖစ္​သြားၾကၿပီး ဂန္​ဒီတို႔ရဲ႕ သ႐ုပ္​မွန္​ကိုလည္​း ျမင္​လာၾကပါတယ္​။ ဂန္​ဒီရဲ႕ မဟာမိတ္​တ​ေယာက္​ျဖစ္​တဲ့ ​ေပတဲလ္​က ႏိုင္​ငံတဝွမ္​းလုံး ပူး​ေပါင္​းၿပီး အခြန္​မ​ေပး​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈလုပ္​မယ္​လို႔ ကမ္​းလွမ္​းခဲ့​ေပမယ္​့ ဂန္​ဒီက ပယ္​ခ​်ခဲ့ပါတယ္​။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ လယ္​သမား​ေတြ ဟာ ကြန္​ဂရက္​ရဲ႕ ဦး​ေဆာင္​မႈကို စိတ္​ပ်က္​လာၾကပါ​ေတာ့တယ္​။ လႈပ္​႐ွား​မႈ​ေတြလည္​း အ႐ွိန္​တန္​႔သြားခဲ့ရတယ္​။

၁၉၃၆ မွာ အင္​ဒိယႏိုင္​ငံလုံးဆိုင္​ရာ လယ္​သမားမ​်ားသမဂၢ ​ေပၚ​ေပါက္​လာတယ္​။ ဒီသမဂၢဟာ အင္​ဒိယ ကြန္​ျမဴ နစ္​ပါတီရဲ႕ လယ္​သမားအင္​အားစုျဖစ္​လာတယ္​။ ဂန္​ဒီ နဲ႔ ကြန္​ဂရက္​ ပါတီဟာ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြဖက္​ကသာရပ္​တည္​ၿပီး လယ္​သမား​ေတြရဲ႕ အက်ိဳးအ တြက္​ တိုက္​​ေနတာမဟုတ္​မွန္​း ျပည္​သူကသိလာၾကပါၿပီ။

အင္​ဒိယ အလုပ္​သမား​ေတြ လယ္​သမား​ေတြရဲ႕ ပူး​ေပါင္​းလႈပ္​႐ွားမႈ နဲ႔ စည္​းလုံးညီၫြတ္​မႈ​ေတြဟာ ​ေတာ္​လွန္​​ေရး ​ေပၚထြန္​းမယ္​့ အရိပ္​အ​ေယာင္​​ေတြပါပဲ။ ဒါ​ေပမဲ့ သူတို႔ကို​ဦး​ေဆာင္​မယ္​့ ​ေခါင္​း​ေဆာင္​​ေကာင္​းမ႐ွိတာ​ေၾကာင္​့ အခ်ည္​းအႏွီး ျဖစ္​ခဲ့ရပါတယ္​။

ဂန္​ဒီဟာ လူထုက ​စု​ေပါင္​း​ေတာ္​လွန္​လာရင္​ သူထိန္​းသိမ္​းထားလိုတဲ့ လူတန္​းစားဆက္​ႏြယ္​မႈ လူတန္​းစားခြဲျခားမႈ​ေတြ ပ်က္​စီးသြားမယ္​ဆိုတာ ႀကိဳသိ​ေနခဲ့ပါတယ္​။ ဒါ​ေၾကာင္​့ပဲ လယ္​သမား​ေတြ စု​ေပါင္​း​ေတာ္​လွန္​​ေရးကိစၥကို အစဥ္​အျမဲ ဆန္​႔က်င္​​ေနခဲ့တာပဲ ျဖစ္​ပါ​ေတာ့တယ္​။

ဂန္​ဒီႏွင္​့ ကြန္​ျမဴနစ္​ဇင္​
===========

ဂန္​ဒီက သူ႔ကိုယ္​သူ ဆို႐ွယ္​လစ္​တ​ေယာက္​လို႔ ​ေခၚဆိုခဲ့​ေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ လုပ္​ရပ္​နဲ႔ ယုံၾကည္​မႈ​ေတြဟာ ​ေခတ္​သစ္​ ဆို႐ွယ္​လစ္​ဇင္​ကို ဆန္​႔က်င္​​ေနပါတယ္​။ ဟင္​းဆြာရဂ်္​ မွာ သူ​ေဖာ္​ျပခဲ့တဲ့ အ​ေတြးအ​ေခၚ​ေတြဟာ ​ေ႐ွး​ေဟာင္​းကြန္​ျမဴနစ္​ဇင္​ကို ျပန္​လည္​အသက္​သြင္​း​ေနခဲ့ၿပီး လက္​​ေတြ႔ လုပ္​ရပ္​​ေတြက​ေတာ့ အင္​ဒီယန္​ဘူဇြာ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္​ ျဖစ္​ပါတယ္​။ ဒါ့အျပင္​ သူက အလုပ္​သမားလူတန္​း စားနဲ႔ ကြန္​ျမဴနစ္​​ေတြကုိ ​ေၾကာက္​ရြံ႕ပါတယ္​။ သူ႔ရဲ႕ ၿငိမ္​းခ​်မ္​း​ေရးဝါဒကို အသုံးခ်ၿပီး ကြန္​ျမဴနစ္​​ေတြနဲ႔ အလုပ္​သမား​ေတြကို အျမဲ ျပစ္​တင္​႐ႈတ္ခ်​ေလ့ရိွပါတယ္​။ ဂန္​ဒီက ၁၉၁၇ ႐ု႐ွား​ေတာ္​လွန္​​ေရးနဲ႔ ​ေဘာ္​႐ွီဗစ္​ပါတီရဲ႕ ဝါဒကို ဥ​ေရာပ အ​ေရးကိစၥသက္​သက္​သာျဖစ္​ၿပီး ဘုရားတရားမဲ့တယ္​လို႔ ​ေဝဖန္​ခဲ့ပါတယ္​။ 'ငါသိ​ေလာက္​က​ေတာ့ ဒီဝါဒ​ေတြက ဘုရားသခင္​တည္​ရိွ​ေနမႈကို ျငင္​းဆိုတယ္​၊ အၾကမ္​း ဖက္​လမ္​းစဥ္​​ေတြအသုံးျပဳတယ္​၊ ငါက​ေတာ့ မြန္​ျမတ္​ တဲ့အ​ေၾကာင္​းတရား​ေၾကာင္​့ပဲျဖစ္​ျဖစ္​ ဘာျဖစ္​ျဖစ္​ အၾကမ္​းဖက္​လုပ္​ရပ္​ကို​ေတာ့ဆန္​႔က်င္​ရမွာပဲ' လို႔ ​ေျပာၾကားခဲ့တယ္​။ သူဟာ ရက္​စက္​ၿပီး အၾကမ္​းဖက္​အားႀကီးမားတဲ့စစ္​ပြဲႀကီး​ေတြကိုက် ​ေထာက္​ခံအား​ေပး႐ုံမက စစ္​သား​ေတြပါ ပို႔​ေပးခဲ့ျပန္​တယ္​။ သူ႔ရဲ႕ အ​ေျပာနဲ႔ တကယ္​့လုပ္​ရပ္​ဟာ ဖီလာကန္​႔လန္​႔ ျဖစ္​လြန္​းခဲ့ပါတယ္​။

သူ႔ကို ကိုယ္​ပိုင္​ပစၥည္​းဥစၥာနဲ႔ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြအ​ေၾကာင္​း​ေမးတဲ့အခါမွာ 'ငါက​ေတာ့ လူတန္​းစားစစ္​ပြဲကို ဆန္​႔က​်င္​ကာကြယ္​ဖို႔ အစြမ္​းကုန္​ႀကိဴးစားမွာပဲ။ မင္​းသိထားရမွာက မင္​းရဲ႕ကိုယ္​ပိုင္​ဥစၥာကို သူတပါးက မတရားလာ​ေရာက္​သိမ္​းပိုက္​ရင္​ မင္​းအ​ေနနဲ႔ မင္​းဖက္​ကငါ့ကို တိုက္​ခိုက္​​ေပးဖို႔ လိုလားလိမ္​့မယ္​ ဆိုတာပဲ'။ တကယ္​တမ္​း​ေတာ့ သူက ဘူဇြာ​ေတြ ၊ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြရဲ႕ ကိုယ္​ပိုင္​ဥစၥာကို သာကာကြယ္​​ေပးခဲ့သူပါပဲ။ တနည္​းအားျဖင္​့ သူ႔ရဲ႕ လူတန္​းစားကိုသာကာကြယ္​ခဲ့သူပါ။

ဂန္​ဒီရဲ႕ ကြန္​ျမဴနစ္​​​ေတြ အ​ေပၚ မႏွစ္​ၿမိဳ႕မႈက စကားလုံး​ေတြထက္​ပိုပါတယ္​။ ၁၉၃၁ မတ္​လ မွာ အာဏာဖီဆန္​​ေရး လႈပ္​႐ွားမႈ​ေတြ ရပ္​တန္​႔ၿပီး ဒိုမီနီယြန္​အ​ေရးအတြက္​ စကားဝိုင္​း​ေတြလုပ္​ၾကဖို႔ ဂန္​ဒီ - အာဝင္​ စာခ်ဳပ္​ကို လက္​မွတ္​​ေရးထိုးခဲ့ၾကတယ္​။ ဒီစကားဝိုင္​း​ေတြ​ေၾကာင္​့ ​ေထာင္​​ေပါင္​းမ်ားစြာ​ေသာ ႏိုင္​ငံ​ေရး အက်ဥ္​းသား​ေတြ လြတ္​​ေျမာက္​လာခဲ့ပါတယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ပန္​ဂ်ပ္​ အင္​ဒီယန္​​ေတာ္​လွန္​​ေရးသမား​ေတြ ျဖစ္​တဲ့ ဘဂၢဟက္​ဆင္​း၊ ဆုခ္​ဒက္​၊ ဥထ္​ ဟမ္​ဆင္​းနဲ႔ ႐ွီဗာရမ္​ ရာဂ်္​ဂု႐ု တို႔က​ေတာ့ ကြပ္​မ်က္​ခံခဲ့ရပါတယ္​။ ဒီကြပ္​မ်က္​မႉ​ေတြအ​ေပၚ ဂန္​ဒီက ျပစ္​တင္​႐ႈတ္ခ်ခဲ့ျခင္​းမရိွခဲ့ပါဘူး။ ဂန္​ဒီ ပန္​ဂ်ပ္​ကို ျပန္​​ေရာက္​လာခ်ိန္​မွာ​ေတာ့ ဒီနိုင္​ငံ​ေရးသမား​​ေတြအတြက္​ မရပ္​တည္​​ေပးခဲ့တဲ့အတြက္​ သူ႔ကို လူထုက ဝိုင္​းဝန္​း အျပစ္​တင္​ခဲ့ၾကပါတယ္​။

ဂန္​ဒီ ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင္​့ လိင္​မႈဆိုင္​ရာ
======================

ဂန္​ဒီ​ရဲ႕ မိန္​းမ​ေတြအ​ေပၚ အ​ေစာပိုင္​းအျမင္​​ေတြဟာ ​ေ႐ွး႐ိုးစြဲအလြန္​ဆန္​ခဲ့ပါတယ္​။ သူက ဇနီးဟာ ခင္​ပြန္​းအ​ေပၚ အလိုလိုက္​အႀကိဳက္​​ေဆာင္​ရမယ္​လို႔ ယူဆထားတယ္​။ သူ႔ရဲ႕မိန္​းမ ကတ္​ဆာဘာနဲ႔ ပက္​သက္​ၿပီး ဂန္​ဒီက 'က်​ေနာ္​က ခင္​ပြန္​းတ​ေယာက္​ရဲ႕ ရပိုင္​ခြင္​့ကို ရယူတဲ့​​ေနရာမွာ အခ​်ိန္ယူစရာမလိုအပ္​ပါဘူး' လို႔​ေျပာခဲ့ပါတယ္​။

ေတာင္​အာဖရိကမွာ ရိွတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ​ေတာ္​လ္​စတိြဳင္​း အက္​႐ွရမ္​ မွာ သူ႔ရဲ႕ဖိုဝါဒနဲ႔ သန္​႔စင္​​ေရးဝါဒ ​ေတြကို ဂန္​ဒီက ဆက္​လက္​က်င့္ သုံးခဲ့တယ္​။ ​ေကာင္​က​ေလး​ေတြကမိန္​းက​ေလးႏွစ္​​ေယာက္​ကို ​ေနာက္​​ေျပာင္​​ေနၾကတာကို ​ေတြ႔ရတဲ့ ဂန္​ဒီဟာစိတ္​အ​ေႏွာင့္ အယွက္​ျဖစ္​သြားၿပီး မိန္​းက​ေလး​ေတြရဲ႕ ဆံပင္​​ေတြကို ျဖတ္​ပစ္​ခဲ့ပါတယ္​။ သူတို႔ရဲ႕ သန္​႔စင္​မႈကိုကာကြယ္​ဖို႔အျပစ္​​ေပးတဲ့အ​ေနနဲ႔ျဖစ္​ပါတယ္​။ ဂန္​ဒီက ဘာသာျခားလက္​ဆက္​မႈ​ေတြကိုဆန္​႔က်င္​သူလည္​းျဖစ္​တယ္​။ သူ႔ရဲ႕သား ျဖစ္​သူက မူစလင္​မိန္​းက​ေလးတ​ေယာက္​နဲ႔ လက္​ထပ္​မွာကို တားျမစ္​ခဲ့ၿပီး ဟိႏၵဴ မိန္​းက​ေလးနဲ႔ လက္​ဆက္​​ေပးခဲ့ပါတယ္​။

ဂန္​ဒီဟာ ​ေနာက္​ပိုင္​းမွာ​ေတာ့ ဒီအျမင္​​ေတြကို နည္​းနည္​း ​ေျပာင္​းလဲလာပါတယ္​။ သူက သူ႔ရဲ႕ ဇနီးအ​ေပၚ ျပဳ မူခဲ့တာ​ေတြကို ​ေနာင္​တရခဲ့ၿပီး အင္​ဒီယ ဖိုဝါဒရဲ႕ အဆိုးဆုံး​ေတြထဲကတခုျဖစ္​တဲ့ က​ေလးသူငယ္​လက္​ထပ္​မႈ​ေတြကို ကန္​႔ကြက္​ခဲ့ပါတယ္​။ အမ်ိဳးသမီး ပညာ​ေရးကိုလည္​းအား​ေပးတာ​ေတြလုပ္​ခဲ့တယ္​။ အမ်ိဳးသမီး​ေတြ အင္​ဒိယလြတ္​လပ္​​ေရး လႈပ္​႐ွားမႈမွာ ပါဝင္​လာတာကို ႀကိဳဆိုခဲ့တယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့လည္​း သူက ဖိုဝါဒအ​ေပၚ ယုံၾကည္​​ေနဆဲျဖစ္​ၿပီး ​ေယာက္​်ားမိန္​းမ လိင္​ႏွစ္​မ်ိဳးဟာ မတူညီဘူးလို႔လည္​း ယူဆထားတုန္​းပါ။

သူက 'မိန္​းမ​ေတြ တာဝန္​ယူထားရတဲ့ မိခင္​ဘဝဟာ ​ေယာက္​်ား​ေတြ ဆီမွာ မရိွတဲ့ (ရိွဖို႔မလိုအပ္​တဲ့) အရည္​အ​ေသြး​ေတြ လိုအပ္​ပါတယ္​။ သူမဟာ ႏူးညံ့​ေပ်ာ့​ေျပာင္​းၿပီး သူက​ေတာ့ သန္​မာတက္​ႂကြပါတယ္​။ သူက​ေတာ့ အစားအစာ႐ွာ​ေဖြသူျဖစ္​ၿပီး သူမက ဒီအစား​ေတြကို ထိန္​းသိမ္​းသူ ျဖန္​႔​ေဝသူ ျဖစ္​ပါတယ္​။ မ်ိဳးႏြယ္​စုရဲ႕ က​ေလးငယ္​​ေလး​ေတြကို ျပဳစုပ်ိဳး​ေထာင္​ ရတာဟာ သူတို႔ရဲ႕ တခုတည္​း​ေသာ အထူးရရိွထား​ေသာ အခြင္​့အ​ေရးပါပဲ။ သူတို႔သာဒီလို ပ်ိဳး​ေထာင္​မ​ေပးရင္​ အမ်ိဳးအႏြယ္​ပ်က္​သုဥ္​းရပါလိမ္​့မယ္​'

ဂန္​ဒီဟာ အမ်ိဳးအႏြယ္​ သန္​႔စင္​​ေရး ကိုယုံၾကည္​သူျဖစ္​တယ္​။ သူက အမ်ိဳးသမီး​ေတြကို ႏိုင္​ငံ (လူမ်ိဳးစု) ရဲ႕ အမွတ္​အသားအျဖစ္​ အခန္​းက႑​ေပးလိုက္​တယ္​။ ဒီလိုျပဳလုပ္​ျခင္​းက ​ေန ​ေယာက္​်ား​ေတြဟာ ႏိုင္​ငံတည္တ့ံ​ေရး အမ်ိးအႏြယ္​​တည္​တ့ံ​ေရးအတြက္​ မိန္​း မ​ေတြကိုထိန္​းသိမ္​းရမယ္​ ​ေစာင္​့​ေ႐ွာက္​ရမယ္​လို႔ ဆိုလိုက္​ျခင္​းပါပဲ။ ဒီလိုခံယူခ်က္​ဟာ ယခုအခ်ိန္​အထိ႐ွင္​သန္​​ေနဆဲျဖစ္​တယ္​။ တနည္​းအားျဖင္​့​ေျပာရရင္​ အမ်ိဳးသမီး​ေတြက က​ေလး​ေမြး​ေပးတယ္​ ၊ ျပဳစုပ်ိဳး​ေထာင္​ ​ေပးတယ္​၊ အင္​ဒီယန္​မ်ိဳးႏြယ္​ကို ဆက္​လက္​တည္​တံ့​ေစတယ္​။ ​ေယာက္​်ား​ေတြကလည္​း ဒီမိန္​းမ​ေတြကို အင္​ဒီယန္​ အမ်ိဳးသား​ေတြနဲ႔ပဲ လက္​ဆက္​​ေအာင္​ ၊ အင္​ဒီယန္မ်ိဳးႏြယ္​တည္​တံ​့​ေအာင္​ထိန္​းသိမ္​းရမယ္​လို႔ဆိုလိုျခင္​းပဲ။

ဂန္​ဒီရဲ႕ လိင္​မႈဆိုင္​ရာ အျမင္​​ေတြကလည္​း ထူးဆန္​းပါတယ္​။ သူက လိင္​မႈကိစၥဟာ မ်ိဳးပြားမႈအျပင္​ အျခားဘာအတြက္​မွမျဖစ္​​ေစရဘူးလို႔ယူဆတယ္​။ ၁၉၀၆ မွာဂန္​ဒီက သူ႔ဇနီးကို တိုင္​ပင္​ျခင္​းမျပဳဘဲ လိင္​ကင္​း႐ွင္​း​ေရးသစၥာက်ိန္​ဆိုခဲ့ပါတယ္​။ ​ေနာက္​​ေတာ့ မူမမွန္​တဲ့ စမ္​းသပ္​မႈ​ေတြျပဳလုပ္​ခဲ့တယ္​။ အဝတ္​ဗလာအမ်ိဳးသမီးငယ္​​ေတြ​ေဘးမွာအိပ္​ၿပီး သူ႔ရဲ႕ သမာဓိကို စမ္​းသပ္​ခဲ့တာ အပါအဝင္​ပါပဲ။
ဂန္​ဒီက သူ႔လိုပဲ အျဖဴ ​ေရာင္​ ဝတ္​ဆင္​ထားတဲ့ အမ်ိဴုးသမီး​ေနာက္​လိုက္​​ေတြနဲ႔ ဓာတ္​ပုံတြဲ႐ိုက္​​ေလ့ရိွတယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ဒီအမ်ိဴးသမီး​ေတြဟာ သက္​မဲ့ပစၥည္​းအ​ေနနဲ႔သာ သ​ေဘာထားဆက္​ဆံျခင္​းခံခဲ့ရပါတယ္​။ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဖိုဝါဒနဲ႔ မူမမွန္​တဲ့ အျပဳအမူ​ေတြဟာ အင္​ဒိယအမ်ိဳးသမီးထုအတြက္​ တစုံတရာ လုပ္​​ေပးခဲ့တယ္​ဆိုရင္​ အဲဒါက ဖိုႀကီးစိုး​ေရး ​ေနာက္​ျပန္​ဆြဲ အယူ​ေတြ ႐ိုက္​သြင္​း ခဲ့တာပါပဲ။

ဂန္​​ဒီႏွင္​့ ဇာတ္​ခြဲျခားမႈ
===========

အထက္​​ေအာက္​ ဖိႏွိပ္​မႈစနစ္​တခုျဖစ္​တဲ့ 'ဇာတ္​စနစ္​ဟာ ဂန္​ဒီရဲ႕ သည္​း​ေျခႀကိဳက္​ပါပဲ။ "လူ​ေတြဟာ လူမႈ​ေရး သတၱဝါျဖစ္​လို႔ လူမႈ ဆက္​ဆံ​ေရး စနစ္​တခုခုကို ပုံ​ေဖာ္​ထားရိွဖို႔လိုတယ္​၊ တို႔အင္​ဒိယမွာ 'ဇာတ္​စနစ္​ ' ရိွၿပီး သူတို႔ဥ​ေရာပမွာ 'လူတန္​းစားစနစ္​' ရိွ​ေနတယ္​" လို႔ ဂန္​ဒီက ၁၉၂၀ မွာ​ေရးသားခဲ့တယ္​။

ဂန္​ဒီက ဇာတ္​အလႊာ​ေတြ အားလုံးကို တန္​းတူညီတူ ​ေလးစားမႈျပသင္​့​ေၾကာင္​း လႈံ႔ေဆာ္​ခဲ့တယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့လက္​​ေတြ႔မွာ​ေတာ့ သူက ​ေအာက္​​ေျခဇာတ္​နိမ္​့​ေတြကို ႏိုင္​ငံ​ေရးအရ ကိုယ္​စားျပဳခြင္​့မ​ေပးဖို႔ လုပ္​​ေဆာင္​ခဲ့တယ္​။ သူက ဒီအုပ္​စု​ေတြခံစား​ေနရတဲ့ ခြဲျခားခံရမႈ​ေတြကို ​ေကာင္​း​ေကာင္​းနားလည္​ပါတယ္​။

အင္​ဒိယ လူ႔အဖြဲ႔အစည္​းမွာ ဇာတ္​အဆင္​့ဆင္​့​ရိွ​ေနၿပီး ​ေအာက္​ဆုံးမွာ​ေတာ့ ဒါးလစ္​ ​ေတြရိွပါတယ္​။ တို႔ထိလို႔မရသူမ​်ား (untouchable) လို႔လည္​း ​ေခၚဆိုၾကတယ္​။ ဒီ အုပ္​စု​ေတြထဲမွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္​း ကဖယ္​က်ဥ္​ထားတဲ့ အ​ေရျပား​ေရာဂါသည္​​ေတြလည္​းပါဝင္​ပါတယ္​။ ၁၉၂၇ မွာ ဆိုရင္​ ဂန္​ဒီက ဒါးလစ္​ေတြနဲ႔ ဖြံၿဖိဳးမႈ​ေနာက္​က်​ေနတဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္​း​ေတြကို ​ေလ့လာခဲ့တယ္​။ သူတို႔ရဲ႕ ဖိႏွိပ္​ခံမႈ​ေတြကို စာတမ္​းျပဳခဲ့တယ္​။ အမ်ိဳးသမီး​ေတြ ဟာ ဇာတ္​ျမင္​့လူခ​်မ္​းသာ​​ေတြရဲ႕ မုဒိန္​းက်င္​့​ေစာ္​ကားမႈ​ေတြ ခံ​ေနရတယ္​။ တရားဝင္​အသိအမွတ္​ျပဳ ျခင္​းမခံရတဲ့က​ေလး​ေတြ​ေမြးဖြားလာတယ္​။

​ေျမ႐ွင္​​ေတြ က်င္​့သုံးတဲ့ ဟာလီစနစ္​မွာဆိုရင္​ လယ္​သမားတ​ေယာက္​ဟာ လူခ်မ္​းသာ​ေျမ႐ွင္​ဆီက ပိုက္​ဆံ​ေခ်းငွားၿပီးရင္​ ​ေျမ႐ွင္​ရဲ႕ လယ္​မွာအလုပ္​လုပ္​​ေပးရပါတယ္​။ ရတဲ့လစာကအလြန္​နည္းပါးတဲ့အတြက္​ သူကအ​ေႂကြးကိုဆပ္​ႏိုင္​စြမ္​းမရိွ​ေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ​ေျမ႐ွင္​ရဲ႕လက္​​ေအာက္​မွာပဲ​ေနရင္​း​ေသဆုံးရတယ္​။ အ​ေႂကြးမ​ေက်​ေသးတဲ့အတြက္​ လယ္​သမား ရဲ႕ သားစဥ္​​ေျမးဆက္​ ဟာ ​ေျမ႐ွင္​ရဲ႕ လက္​​ေအာက္​ခံအလုပ္​သမား​ဘဝက ႐ုန္​းထြက္​ႏိုင္​ျခင္​းမရိွ​ေတာ့ပါဘူး။ ဂန္​ဒီက ဒီစနစ္​​ေတြ ၊ ဖိႏွိပ္​မႈ​ေတြ ​ေပ်ာက္​ဖို႔ရာ ​ေျမ႐ွင္​​ေတြက ၊ ဇာတ္​ျမင္​့သူႂကြယ္​​ေတြက ဇာတ္​နိမ္​့သူ​ေတြအ​ေပၚ ညွာတာဖို႔လိုအပ္​​ေၾကာင္​းသာ​ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္​။

လစ္​ဘရယ္​ အမ္​ဘတ္​ကာ ဟာ ဒါးလစ္ေတြရဲ႕​ေခါင္​း​ေဆာင္​တ​ေယာက္​ပါ။ သူက ဇာတ္​နိမ္​့သူ​ေတြနဲ႔ ဖြံၿဖိဳးမႈ​ေနာက္​က်တဲ့ အဖြဲ႔အစည္​းကလူ​ေတြကို ႏိုင္​ငံ​ေရးအရ ကိုယ္​စားျပမႈရရိွ​ေစခ်င္​ခဲ့တယ္​။ သူက ဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္​း ​ေတြအတြက္​ သီးျခား ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​ေတြလုပ္​​ေပး​ေစခ်င္​ခဲ့တယ္​။ ဆိုလိုတာက ဒါးလစ္​ေတြ နဲ႔ ဖံြၿဖိဳးမႈ​ေနာက္​က်တဲ့ ​ေအာက္​​ေျခအလွြာကလူ​ေတြက သူတို႔ရဲ႕​ေခါင္​း​ေဆာင္​ကို ကိုယ္​စားျပဳသူကို သူတို႔ကိုယ္​တိုင္​​ေရြးခ်ယ္​​ေရးပါပဲ။ ဒါကိုဂန္​ဒီက လက္​မခံခဲ့ပါဘူး။ ​ သူက အစာငတ္​ခံ ဆႏၵျပၿပီး ဒီအဆို ကိုဆန္​႔က​်င္​ခဲ့တယ္​။ ​ေနာက္​ဆုံး​ေတာ့ အမ္​ဘတ္​ကာ အ​ေလွ်ာ့​ေပးလိုက္​ရၿပီး 'ပူးနာ သ​ေဘာတူညီမႈ' ကိုလက္​မွတ္​​​ေရးထိုးခဲ့တယ္​'။ ဒီ သ​ေဘာတူညီမႈအရ ဒါးလစ္​ေတြ အတြက္​ ျပည္​နယ္လႊတ္​​ေတာ္​မွာ ခုံ​ေတြခ်န္​ထား​ေပးခဲ့တယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ​သီးျခား​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​ေတာ့ လုပ္​လို႔မရခဲ့ပါဘူး။

ဂန္​ဒီဟာ ဒါးလစ္​​ေတြကို ဟာရီဂ်န္​ ( ဘုရား၏ က​ေလးငယ္​မ်ား) ၊ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ​ေနာက္​က်တဲ့သူ​ေတြကို ရာနီပါရဂ်္​(သစ္​​ေတာ၏လူမ်ား) လို႔အမည္​​ေျပာင္​း​ေပးၿပီး သူတို႔ကိုျမႇင္​့တင္​​ေပးသ​ေယာင္​ျပဳခဲ့တယ္​။ သူတို႔ရဲ႕ အခြင္​့အ​ေရး​ေတြနဲ႔ပက္​သက္​ရင္​​ေတာ့ ဂန္​ဒီက ​ေတာင္​း ဆိုသူကို ျပစ္​တင္​႐ႈတ္ခ်တယ္​​၊ ဒီအခြင္​အ​ေရး​ေတြမရ​ေအာင္​လည္​း ဇာတ္ျမင္​့ဟိႏၵဴ ​ေတြနဲ႔ပူး​ေပါင္​းလုပ္​​ေဆာင္​ခဲ့ပါတယ္​။

ဂန္​ဒီ ႏွင္​့ အင္​ဒိယ ပါကစၥတန္​ကြဲထြက္​ျခင္​း
========================

အင္​ဒိယ ပါကစၥတန္​ ကြဲထြက္​မႈမွာ ဂန္​ဒီတဦးတည္ကိုအျပစ္​ပုံခ်လို႔​ေတာ့မရပါဘူး။ ဒါ​ေပမဲ့လည္း သူ႔ရဲ႕ ဘာသာ​ေရးအသုံးခ်တဲ့ ႏိုင္​ငံ​ေရးဟာ ကြဲထြက္​မႈ ျဖစ္​​ေစတဲ့ ပဋိပကၡ ​ေတြကိုျဖစ္​​ေစခဲ့ပါတယ္​။ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဘာသာ​ေရးႏြယ္​တဲ့ ႏိုင္​ငံ​ေရး လႈပ္​႐ွားမႈကို မပူး​ေပါင္​း​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈ မွာျမင္​​ေတြ႔ႏိုင္​ပါတယ္​။ သူက ခါလီဖတ္​ ကိုအသုံးခ်ၿပီး မူစလင္​​ေတြ အမ်ိဳးသား​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈမွာ ပါလာဖို႔စည္​း ႐ုံးခဲ့တာျဖစ္​ပါတယ္​။ ​ေအာ္​တိုမန္​ အင္​ပါယာၿပိဳကြဲအၿပီးမွာ အင္​ပါယာသခင္​ျဖစ္​သူကို အစၥလာမ္​ ​ေခါင္​း​ေဆာင္​ (Caliph ) အျဖစ္​ဆက္​လက္​ထားရိွဖို႔ ​ေတာင္​းဆိုရာက ခါလီဖတ္​ လႈပ္​႐ွားမႈ ျဖစ္​လာခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ အ​ေ႐ွ႕အလယ္​ပိုင္​း​ေပၚသက္​​ေရာက္​လာတဲ့ ၿဗိတိန္​အင္​ပါယာရဲ႕ အင္​အားကို ကန္​႔သတ္​ဖို႔ျဖစ္​ပါတယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ ခါလီဖတ္​ကို အင္​ဒိယအမ်ိဳးသားေရးလႈပ္​႐ွားမႈထဲ ဆြဲ​ေခၚလာျခင္​း ဟာ အင္​ဒိယက မူစလင္​နဲ႔ ဟိနၵဴ ​ေတြကို သီးျခား လႈမႈအဖြဲ႔အစည္​း​ေတြအျဖစ္​ ကြဲထြက္​သြား​ေစပါတယ္​။

မိုဟာမတ္​ အလီဂ်င္​းနား ဟာ ပါကစၥတန္​ကို စတင္​တည္​​ေထာင္​သူျဖစ္​ပါတယ္​။ သူဟာ အင္​ဒီယကြန္​ဂရက္​ရဲ႕ အဖြဲ႔ဝင္​ တဦးျဖစ္​ခဲ့ပါတယ္​။ သူက ၁၉၂၀ မွာပါတီကႏုတ္​ထြက္​ခဲ့ပါတယ္​။ ​ေနာင္​မွာ ဘာသာ​ေရးအ​ေၾကာင္​းျပခ်က္​​ေတြသုံးၿပီး ပါကစၥတန္​ခြဲထြက္​​ေရးကို လႈံ႔ေဆာ္​ခဲ့သူလည္​းျဖစ္​ပါတယ္​။

မပူး​ေပါင္​း​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈ က်႐ႈံးၿပီး​ေနာက္​မွာ ဂန္​ဒီဟာ ၁၉၂၀ တ​ေလွ်ာက္​လုံး ဘာသာ​ေရးႏြယ္​တဲ့ ႏိုင္​ငံ​ေရး​ေတြ လုပ္​​ေဆာင္​​ေနခဲ့တယ္​။ သူက ဟိႏၵဴ ဘာသာ​ေရးက်မ္​းထဲက စာပိုဒ္​​ေတြ နဲ႔ ရာမ ကို သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္​ငံ​ေရး ​ေဟာ​ေျပာပြဲ​ေတြမွာ ကိုးကား ခဲ့တယ္​။ ၁၉၂၈ မွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႉ​ေနာက္​က်တဲ့ လူမ်ိဳးစု​ေတြကို သူ​ေဟာ​ေျပာခဲ့တာက​ေတာ့
'ေစာ​ေစာထ အာလုတ္​က်င္​း မ်က္​ႏွာသစ္​ၿပီးရင္​ ရာမ ရဲ႕နာမ​ေတာ္​ကို ရြတ္​ပါ။ ရာမ ဆိုတာ ဘုရား ကို​ေခၚတာပါ။ ရာမ ကိုအႀကိမ္​ႀကိမ္​ ရြတ္​ဆိုျခင္​းဟာ ​ေဆးစြမ္​း​ေကာင္​းပဲ။သင္​တို႔ဟာ အိုရာမ လို႔ ရြတ္​ဆိုၿပီး ဆု​ေတာင္​းသင္​့တယ္​' ။ဟိနၵဴ ဘာသာ​ေရးနဲ႔ ဆက္​ႏြယ္​တဲ့ ဒီ သ​ေကၤတ​ေတြဟာ မူစလင္​​ေတြနဲ႔ အျခား ယုံၾကည္​ကိုးကြယ္​သူ ​ေတြကို ဖယ္​ထုတ္​သလိုျဖစ္​လာခဲ့တယ္​။ သူတို႔က ကြန္​ဂရက္​ ဦး​ေဆာင္​တဲ့ အမ်ိဳးသား​ေရးလႈပ္​႐ွားမႈကို ဇာတ္​ျမင္​့ ဟိႏၵဴ​ေတြရဲ႕ လႈပ္​႐ွားမႈ လို႔ျမင္​လာၾကပါတယ္​။ ဒါ့အျပင္​ ကြန္​ဂရက္​​ေခါင္​း​ေဆာင္​ ​ေတြဟာ ဟိႏၵဴ အမ်ိဳးသား​ေရး လက္​ယာအဖြဲ႔အစည္​း​ေတြနဲ႔ ဆက္​ႏြယ္​မႈရိွ​ေနခဲ့တယ္​။ ဒီအဖြဲ႔​ေတြက မူစလင္​လူ႔အဖြဲ႔အစည္​း ရဲ႕ လိုလားခ်က္​​ေတြကို ႐ႈတ္ခ်သူ​ေတြပါ။ မူစလင္​ လူခ​်မ္​းသာအုပ္​စုက ဒီ အျဖစ္​​ေတြအ​ေပၚစိုးရိမ္​မကင္​းျဖစ္​လာၾကတယ္​။ သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဴးးစီးပြားကို ကြန္​ဂရက္​ပါတီကထိခိုက္​​ေစမွာ စိုးရိမ္​လာၾကပါတယ္​။

၁၉၄၄ မွာ​ေတာ့ ဂန္​ဒီ - ဂ်င္​းနား ​ေဆြး​ေႏြးပြဲ ​ေတြျပဳလုပ္​ခဲ့​ေပမဲ့ မ​ေအာင္ျမင္​ခဲ့ပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္​မွာ ဂ်င္​းနား ဟာ မူစလင္​ (ဘူဇြာ) အဖြဲ႔ခ​်ဳပ္​ရဲ႕ ​ေခါင္​း​ေဆာင္​ျဖစ္​​ေနပါၿပီ။ ဒါဟာ ဂန္​ဒီရဲ႕ ဘူဇြာပါတီ​ေတြၾကား ရင္​ၾကား​ေစ့​ေရး ​ေနာက္​ဆုံး ဥ​ီး​ေဆာင္​ႀကိဳးပမ္​းမႈပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္​ငံ​ေရးနဲ႔ ပါတီအ​ေပၚ လႊမ္မိုးမႈက က်ဆင္​း​ေနခဲ့ၿပီျဖစ္​ပါတယ္။ ဘာသာ​ေရးအရ ကဲြျပား​ေနတဲ့ ဘူဇြာအင္​အားစုႏွစ္​ခုဟာ အခ်ဳပ္​အျခာအာဏာ ကိုခြဲ​ေဝရယူဖို႔ တနည္​း​ေျပာရရင္​ အက်ိဳးစီးပြားကို ခြဲ​ေဝဖို႔ စိုင္​းျပင္​း​ေနၾကပါၿပီ။

ဒုတိယ ကမၻာစစ္​အၿပီးမွာ​ေတာ့ ​ေတာ္​လွန္​​ေရးအရိွန္​​ေကာင္​းလာ​ေနခဲ့ပါတယ္​။ ၿဗိတိန္​အင္​ပါယာရဲ႕ ​ေနဝင္​ခ်ိန္​ကို​ေရာက္​လာ​ေနၿပီျဖစ္​တာ​ေၾကာင္​့ အုပ္​စိုးသူလူတန္​းစားဟာ အင္ဒိယကထြက္ခြာသြားျပီးရင္ ​​​သူတို႔ရဲ႕ ရင္​းႏွီးျမႇဳပ္​ႏွံမႈ ​ေတြနဲ႔ လႊမ္​းမိုးခ​်ဳပ္​ကိုင္​မႈ​ေတြကို ဆက္​လက္​တည္​ရိွ​​ေန​ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္​း​ေနၾကပါတယ္​။

သူတို႔အုပ္​ခ​်ဳပ္​ခဲ့စဥ္​တ​ေလွ်ာက္​လုံး ဘာသာ​ေရး​ေသြးကြဲမႈကို အား​ေပးခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္​​ေတြက အင္​ဒိယ-ပါကစၥတန္​ ခြဲထြက္​​ေရးအတြက္​ ​ေလာ့ဒ္​ ​ေမာင္​့ဘတ္​တန္​ ကို​ေစလႊတ္​ခဲ့ပါတယ္​။ ဒါက လြတ္​လပ္​တဲ့ အင္​ဒိယကို အားနည္​း ၿပိဳကြဲ​ေန​ေစဖို႔ပါပဲ။ လူ႔သမိုင္​းမွာ အႀကီးမားဆုံး ​ေရႊ႕ေျပာင္​းမႈႀကီးျဖစ္​တဲ့ ဒီကြဲထြက္​မႈမွာ လူ​ေပါင္​းငါးသိန္​းနဲ႔တစ္​သန္​းၾကား ​ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္​။ အမ်ိဳးသမီးသိန္​း​ေပါင္​းမ်ားစြာ အဓမၼ ျပဳက်င္​့ခံခဲ့ရပါတယ္​။ လူ ၁၂ သန္​း ​ေလာက္​ ဒုကၡသည္​ ဘဝ​ေရာက္​ကုန္​ပါတယ္​။ ဂန္​ဒီက လြတ္​လပ္​​ေရး ရ​ေပမဲ့ ​ေအာင္​ပြဲမခံႏိုင္​ခဲ့ပါဘူး။ ကြဲထြက္​မႈမွာ ျဖစ္​​ေနတဲ့ လူသတ္​မႈ​​ေတြရပ္​တန္​႔ဖို႔ တိုက္​တြန္​းခဲ့ပါတယ္​။ ၁၉၄၈ ဇန္​န၀ါရီ ၃၀ မွာ​ေတာ့ ဟိႏၵဴ ဘာသာ​ေရး အစြန္​း​ေရာက္​တစ္​ဦးက ဂန္​ဒီကို လုပ္​ၾကံသတ္​ျဖတ္​ခဲ့ပါတယ္​။ ဂန္​ဒီကို ပါကစၥတန္​ဖက္​က ကာကြယ္​​ေနတယ္​လို႔ ထင္​ျမင္​ယူဆခဲ့တဲ့အတြက္​ပါပဲ။

ဂန္​ဒီ ​ေသဆုံးၿပီး​ေနာက္​မွာ ဘူဇြာ​ေတြက ဂန္​ဒီကို အင္​ဒိယရဲ႕ ဖခင္​အျဖစ္​သတ္​မွတ္​ခဲ့ၾကပါတယ္​။ လူသန္​း​ေပါင္​းမ်ားစြာ အတိ ဒုကၡ ​ေရာက္​ခဲ့ရတဲ့ အင္​ဒိယလြတ္​လပ္​​ေရး ရဲ႕ သမိုင္​းမွန္​ကို ဖုံးကြယ္​ အာ႐ုံလြဲထားဖို႔ရာ ဂန္​ဒီကို အင္​ဒိယရဲ႕ ၿငိမ္​းခ်မ္​း​ေရးျပယုဂ္​အျဖစ္​ ထုတ္​​ေဖာ္​ ျပသခဲ့ပါ​ေတာ့တယ္​။

အုပ္​စိုးသူလူတန္​းစားဟာ ဂန္​ဒီ့ကို သူ​ေတာ္​စင္​​ေနနဲ႔ စံျပဳ ျမႇင္​့တင္​ထားတာဟာ တိုက္​ဆိုင္​မႈမဟုတ္​ပါဘူး။ သူ႔ရဲ အလုပ္​သမား​ လယ္​သမားထုကို ​ေျပာခဲ့တဲ့ ' အၾကမ္​းမဖက္​မႈ ''ၿငိမ္​းခ်မ္​းစြာ ဆန္​႔က်င္​​ေရး' ဆိုတာ​ေတြဟာ အုပ္​စိုးသူတို႔နားမွာ​ေတာ့ သာယာတဲ့ ဂီတသံ​ေတြပါပဲ။ လက္​နက္​အျပည္​့ တပ္​ဆင္​ထားတဲ့ အစိုးရက ဒီနည္​း​ေတြကို မ​ေၾကာက္​ပါဘူး။ ဂန္​ဒီက ကပ္​ပါး​ေကာင္​ '​ေျမ႐ွင္​' ​ေတြနဲ႔ 'အရင္​း႐ွင္​' ​ေတြကို တိုက္​ခိုက္​ျဖဳတ္​ခ်ရမယ္​့အစား သူတို႔​ေတြနဲ႔ ​ေစ့စပ္​ညႇိႏိႈင္​းခဲ့တာပါ။

ဒါ​ေၾကာင္​့ပဲ သူဟာ ႐ုပ္​႐ွင္​​ေတြ ၊ သမိုင္​းစာအုပ္​​​ေတြ မွာ ဂုဏ္​ျပဳ ခံရၿပီး လီနင္​၊ ထ​ေရာ့စကီး တို႔လို ​ေတာ္​လွန္​​ေရး ​ေခါင္​း​ေဆာင္​​​စစ္​စစ္​ ​ေတြက​ေတာ့ အပုတ္​ခ်ခံခဲ့ရတာပါပဲ။ တကယ္​တမ္​း​ေတာ့ ဂန္​ဒီဟာ ​ေတာ္​လွန္​​ေရးကို​ေၾကာက္​တဲ့ ယူတိုပီယန္​ ဘူဇြာ ​ေခါင္​း​ေဆာင္​တ​ေယာက္​ျဖစ္​ၿပီး သူ႔ရဲ႕ လြတ္​လပ္​​ေရးလႈပ္​႐ွားမွာဟာ ဘူဇြာ​ေကာင္​းက်ိဳး အတြက္​သာျဖစ္​ပါတယ္​။ အလုပ္​သမား လယ္​သမားထုအတြက္​မဟုတ္​ခဲ့ပါဘူး။ သူက အလုပ္​သမား လယ္​သမား​ေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္​​ေတြကို ဖိႏွိပ္​ထားခဲ့ၿပီး သူတို႔အ​ေပၚသစၥာ​ေဖာက္​ခဲ့သူပါ။ ​ေတာ္​လွန္​​ေရးကို ​ေ႐ွ႕တိုး​ေစမယ္​့အစား ​ေနာက္​ဆုတ္​အား​ေလ်ာ့​ေအာင္​ျပဳလုပ္​ခဲ့သူျဖစ္​ပါတယ္​။

သူက ဇာတ္​ခြဲျခားမႈ ၊ လူမ်ိဳး​ေရးနဲ႔ လိင္​ခြဲျခားမႈ​ေတြကို ဆန္​႔က်င္​ခဲ့တယ္​ဆိုတာဟာ ယုတၱိမရွိ တဲ့ ပါးစပ္​ရာဇဝင္​သာျဖစ္​တယ္​။ ဂန္​ဒီက ဒီခြဲျခားမႈ​ေတြကို အား​ေပးအဓြန္​႐ွည္​​ေစခ်င္​သူပါ။ အာဏာဖီဆန္​​ေရး လႈပ္​႐ွားမႈကို ဂန္​ဒီက လမ္​းျပဦး​ေဆာင္​ခဲ့တာကအမွန္​တရားပါ။ ဒါ​ေပမဲ့လည္​း သူကိုယ္​တိုင္​ လႈ့့​ံ ​ေဆာ္​ခဲ့တဲ့လူထုကို ျပန္​သစၥာ​ေဖာက္​ခဲ့တာပါ။

ဂန္​ဒီဟာ ​ေတာင္​အာဖရိက က အာဖရီကန္​​ေတြကို လြတ္​လပ္​​ေရးအတြက္​ လမ္​းျပခဲ့တယ္​လို႔ တခ်ိဳ႕ကဆိုၾကပါတယ္​။ ဂန္​ဒီက လူျဖဴ ​ေတြနည္​းတူ အာဖရီကန္​​ေတြအ​ေပၚခြဲျခားဆက္​ဆံခဲ့သူျဖစ္​ပါတယ္​။ သူက အင္​ဒီယန္​နဲ႔ အာဖရီကန္​ ​ေတြ နယ္​ခ်ဲ့ကို စု​ေပါင္​း​ေတာ္​လွန္​မွာကို မႏွစ္​ၿမိဳ႕ပါဘူး။ ဒီ အခ်က္​​ေတြက သူဟာ အာဖရိကမွာ နယ္​ခ်ဲ့ဆန္​႔က်င္​​ေရးကို ​ေႏွာင္​့​ေႏွး​ေစခဲ့​ေၾကာင္​းသက္​​ေသျပ​ေနပါတယ္​။

မဟတၱမ ကရန္​ခ်က္​ ဂန္​ဒီဟာ ယူတိုပီယန္​ ​ေ႐ွး႐ိုးစြဲ တ​ေယာက္​ျဖစ္​တယ္​။ သူဟာ သူကိုယ္​တိုင္​ ရဲ႕ အ​ေတြးအ​ေခၚနဲ႔ သင္​ၾကားမႈ​ေတြကိုမွ မလိုက္​နာႏိုင္​သူပါ။ သူ႔ရဲ႕ ၿငိမ္​းခ​်မ္​းစြာ ဆႏၵျပမႈ နဲ႔ အၾကမ္​းမဖက္​​ေရး မူ​ေတြဟာ ​ေၾကာင္​သူ​ေတာ္​ဆန္​တဲ့ ​ေျပာၾကားမႈ​ေတြသာျဖစ္​တယ္​။ သူက မိန္​းမ​ေတြအ​ေပၚ ခြဲျခားတဲ့ အျမင္​ရိွပါတယ္​။ အင္​ဒိယ ဆင္​းရဲသားထုကိုအထင္​အျမင္​​ေသးသူျဖစ္​္​တယ္​။ ဖြံၿဖိဳးမႈ​ေနာက္​က်တဲ့ လူမ်ိဳးစု​ေတြနဲ႔ ဒါးလစ္​ ( ဇာတ္​အလြန္​နိမ္​့သူ ) ​ေတြအ​ေပၚ ႏွိမ္​့ခ်ပါတယ္​။ သူ႔ရဲ႕ လုပ္​​ေဆာင္​မႈ​ေတြဟာ လြတ္​လပ္​​ေရးလႈပ္​႐ွား​မႈေတြကို အ႐ွိန္​တန္​႔​ေစခဲ့တယ္​။ သူ႔ရဲ႕ ဇာတ္​ျမင္​့ ဟိႏၵဴ ​ေတြအ​ေပၚ ပစား​ေပးမႈ ​ေတြကလည္​း အင္​ဒိယ-ပါကစၥတန္​ ကြဲထြက္​မႈကို ကူညီအား​ေပးရာ ​ေရာက္​ခဲ့ပါတယ္​။

(Adapted from 'gandhi: the myths behind the mahatama' by Ravi Mistry)

လင္းကို

ကြန္ျမဴနစ္စာေစာင္ အတြဲ၁ အမွတ္၁ ပါေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ စာေစာင္အျပည့္အစံုကို ေအာက္ပါလင့္ခ္ကေန ဆြဲယူဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ https://my.pcloud.com/publink/show…