Οι ολιγάρχες της Ουκρανίας μάχονται για τα λάφυρα

Η επονομαζόμενη «Επανάσταση της Πλατείας Μεϊντάν» υποτίθεται ότι θα υποστήριζε τη δημοκρατία και τις δυτικές αξίες ενώ ταυτόχρονα θα μαχόταν ενάντια στην διαφθορά και την ολιγαρχία. Το πραγματικό της αποτέλεσμα ήταν η κυριαρχία μιας ομάδας ολιγαρχών να αντικατασταθεί από την κυριαρχία μιας άλλης, και τώρα όσοι επωφελήθηκαν από την αλλαγή μάχονται μεταξύ τους για τα λάφυρα.

Η μάχη για εξουσία αποκαλύφθηκε δραματικά αυτή την εβδομάδα όταν ο Igor Kolomoisky, κυβερνήτης του Dnepropetrovs και δισεκατομμυριούχος ολιγάρχης, έστειλε τμήματα ενόπλων ανδρών από τον προσωπικό του στρατό για να καταλάβουν τα κεντρικά γραφεία δυο κρατικών επιχειρήσεων οι οποίες τον ενδιέφεραν. Η σύγκρουση έληξε με τον πρόεδρο Poroshenko, ένα μέλος της ολιγαρχίας και ο ίδιος, να εξαναγκάζει στην αποπομπή του Kolomoisky από κυβερνήτη την Τετάρτη 25 Μαρτίου.

Αυτό ακολουθήθηκε την ίδια ημέρα από την σύλληψη –που μεταδόθηκε μέσω τηλεόρασης- δυο υψηλά ιστάμενων αξιωματούχων με κατηγορίες για διαφθορά ενώ παρευρίσκονταν σε υπουργικό συμβούλιο. Αυτά τα γεγονότα έχουν περιγραφεί από κάποια Δυτικά μέσα ενημέρωσης ως επίδειξη της προθυμίας του Poroshenko να αντισταθεί στην ολιγαρχία και να εξαλείψει τη διαφθορά. Αυτό δε θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια.

Ο Igor Kolomoisky είναι ένας από τους κύριους εκπροσώπους των Ουκρανών ολιγαρχών, που πλούτισαν μέσω της λαφυραγωγίας της δημόσιας περιουσίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Kolomoisky τελειοποίησε την τεχνική, να χρησιμοποιούνται οπλισμένοι μπράβοι για να καταλαμβάνει τις εταιρείες, ο οποίες τον ενδιέφεραν. Το περιοδικό Forbes περιγράφει μια τέτοια απαλλοτρίωση ως «μια κυριολεκτική επιδρομή στο εργοστάσιο ατσαλιού του Kremenchuk το 2006, στην οποία εκατοντάδες έμμισθων ταραχοποιών οπλισμένων με ρόπαλα του μπέιζμπολ, σιδερένιους λοστούς, αέρια, πιστόλια με λαστιχένιες σφαίρες και πριόνια κατέλαβαν δια της βίας το εργοστάσιο».

Σύμφωνα με το Forbes, η περιουσία τουKolomoisky ανέρχεται στα 1.3 δις δολάρια, πράγμα που το πιθανότερο είναι να πρόκειται για χονδρική υποτίμηση της. Οι επιχειρήσεις του συμπεριλαμβάνουν ενεργειακές, αεροπορικές, μέσα ενημέρωσης και τράπεζες. Μέσα από τον έλεγχο του ομίλου του, Privat, τα συμφέροντα του επεκτείνονται στις τραπεζες, τη βιομηχανία, τις εξορύξεις κ.α. Ήταν ένας από εκείνους που κυρίως επωφελήθηκαν από την ανακατάταξη στις ολιγαρχικές δυνάμεις που έλαβε χώρα ως αποτέλεσμα της ανατροπής του Yanukovitch ένα χρόνο πριν. Διορίστηκε κυβερνήτης της βιομηχανικής ανατολικής περιοχής Dnepropetrovsk από τις, μετά το «Ευρω-Μεϊντάν» αρχές, αμέσως μετά τη νίκη τους.

Κάποια Δυτικά δίκτυα μέσων ενημέρωσης τον εξυμνούν γιατί σταμάτησε την εξάπλωση του «αντι- Μεϊντάν» κινήματος στο Dnepropetrovsk. Αυτό που δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμοι να πουν είναι ότι χρησιμοποίησε τις ίδιες μεθόδους που χρησιμοποιούσε ενάντια σε επιχειρηματικούς του ανταγωνιστές, ώστε να καταστρέψει οποιονδήποτε πολιτικό αντίπαλο. Όπλισε, χρηματοδότησε και οργάνωσε ακροδεξιούς μπράβους από τον Δεξιό Τομέα, φανατικούς χούλιγκανς (ultras) (από την ομάδα που κατέχει, FCDniproκαι άλλες ομάδες) και άλλους σε ένοπλη πολιτοφυλακή που τρομοκρατούσε όποιον ήταν αντίθετος με την κυριαρχία του. Η επιρροή του εκτείνεται μέχρι τα τάγματα Azov, Donbass, Dnipro-1 καθώς και άλλα τάγματα ακροδεξιών μπράβων που έχουν τώρα επίσημα ενσωματωθεί στην Εθνοφρουρά, της οποίας έχει ακόμα ένα βαθμό ελέγχου.

Αμέσως μετά τη σφαγή στην Οδησσό στις 2 Μαΐου, στην οποία δεκάδες διαδηλωτές ενάντια στο «Ευρω-Μεϊντάν» δολοφονήθηκαν από ένα φασιστικό όχλο, ο οποίος έβαλε φωτιά σε ένα κτίριο των συνδικάτων, ο στενός του σύμμαχος και συνάδελφος επιχειρηματίας ολιγάρχης, Ihor Palytsia διορίστηκε κυβερνήτης της περιφέρειας της Οδησσού.

Ο άμεσος λόγος για την παρούσα σύγκρουση ήταν η απόπειρα της κυβέρνησης να ανακτήσει τον έλεγχο δυο εταιρειών αερίου, στις οποίες η πολιτεία έχει το πλειοψηφικό μερίδιο, οι οποίες όμως βρίσκονταν υπό τον de facto έλεγχο του Kolomoisky. Οι εταιρείες αερίου στις οποίες αναφερόμαστε είναι η μεγαλύτερος παραγωγός αερίου της χώρας UkrNafta (όπου ο Kolomoisky κατέχει μερίδιο 42%) και η θυγατρική της εταιρεία αγωγών UkrTransNafta. Ο έλεγχος του Kolomoisky επί αυτών των δύο εταιρειών (οι οποίες δεν έχουν πληρώσει μερίσματα στην κρατική Netfogaz για χρόνια!) του επιτρέπει να είναι σημαντικός παίκτης στο πετρέλαιο και το αέριο. Η εταιρεία του, Burisma Holdings, η οποία τον τελευταίο χρόνο προσέλαβε τον γιο του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Joe Bidenστο συμβούλιο της, είναι τώρα η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία αερίου στην Ουκρανία.

Σαν απάντηση, ο Kolomoisky έστειλε εκατοντάδες ένοπλους άνδρες στα γραφεία και των δυο εταιρειών. Η τεταμένη διαμάχη κράτησε μερικές ημέρες με τον Kolomoisky να απειλεί να φέρει 2000 ενόπλους στην πρωτεύουσα για να επιβάλει τη θέληση του. Έπαιξε ακόμα και με την ιδέα της προώθησης των κινήσεων «ομοσπονδοποίησης» τόσο στην Οδησσό όσο και στο Dnepropetrovsk. Επίσης, ξεκίνησε να κινεί κάποια από τα πιόνια του στο Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένου του «μπλοκ Poroshenko» του ίδιου του Προέδρου. Αυτά τα πιόνια προηγούμενως είχαν βολικά τοποθετηθεί μέσα σε διάφορες κοινοβουλευτικές ομάδες.

Η κυβέρνηση του Κιέβου απάντησε τοποθετώντας τον Nalyvaichenko της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, στην επίθεση. Ο Nalyvaichenko κατηγόρησε δυο από τους βοηθούς του Kolomoisky στο Dnepropetrovsk, τους Korbanκαι Oliynyk, ότι εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν λαθρεμπόριο και φόνο κρατικών αξιωματούχων. Αυτές οι κατηγορίες το πιο πιθανό είναι να είναι αληθείς, αλλά θα πρέπει κανείς να αναρωτηθεί για τον συγχρονισμό αυτών των κατηγοριών. Ο Gennady Korban απάντησε ευγενικά λέγοντας : «Οι κλέφτες βρίσκονται στο Κίεβο σήμερα και είναι ώρα αυτοί οι κλέφτες να φύγουν». Φυσικά και οι δικές του κατηγορίες είναι επίσης αληθείς! «Κλέφτες που μάχονται μεταξύ τους για τη λεία τους» είναι μια επαρκής περιγραφή της Ουκρανικής καπιταλιστικής τάξης σήμερα.

Με την απομάκρυνση του Komoloisky από κυβερνήτη, η σύγκρουση έχει λήξει προς όφελος του Poroshenko. Φυσικά, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έχει να κάνει με ενδιαφέρον του προέδρου για «διαφάνεια» και «επικράτηση της νομιμότητας». Ο νεοδιορισμένος πρόεδρος της UkrTransNafta είναι πρώην υπάλληλος του μέλους του κοινοβουλίου Igor Yeremeyev, ο οποίος είναι ένας ολιγάρχης με συμφέροντα στον τομέα του πετρελαίου και του αερίου, ο οποίος είναι αντίπαλος του Komoloisky και πρόσφατα εισήλθε στη συμμαχία της κυβέρνησης.

Ο νεοδιορισμένος κυβερνήτης του Dnepropetrovsk Valentin Reznichenko είναι πρώην επιχειρηματικός συνεργάτης του ολιγάρχη μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης Boris Lozhkin, ο οποίος τώρα υπηρετεί ως επικεφαλής της Προεδρικής Διοίκησης του Poroshenko. Φυσικά, ο Lozhkin, ο Reznichenko και ο Poroshenko ήταν επίσης επιχειρηματικοί συνεργάτες στο παρελθόν.

Αν ολόκληρη αυτή η υπόθεση φαίνεται σαν ένας πολύ περίπλοκος ιστός επιχειρηματικών και εγκληματικών συνεργασιών και αντιπαλοτήτων, ο οποίος διαχέεται στην πολιτική μέσα από τον έλεγχο κοινοβουλευτικών θέσεων και ομάδων, είναι … επειδή πρόκειται ακριβώς για αυτό!

Φυσικά, ένας παράγοντας στην όλη διαμάχη μεταξύ των διαφορετικών ομάδων ολιγαρχών, είναι η ανάγκη, να φανεί ενώπιον των Δυτικών «εταίρων» (δηλαδή αφεντικών), ότι η κυβέρνηση σφίγγει τον κλοιό ενάντια στη διαφθορά και τις παράνομες επιχειρηματικές συσχετίσεις. Ο διορισμός ενός υπηκόου των Η.Π.Α., της Jaresko, ως υπουργού οικονομικών υποτίθεται, ότι θα διαβεβαίωνε τους Δυτικούς καπιταλιστές, ότι η κυβέρνηση υποχρέωνε τους επιχειρηματίες να «καθαρίσουν τις πρακτικές τους».

Η υψηλού προφίλ και σε ζωντανή μετάδοση σύλληψη του επικεφαλούς της Εθνικής Υπηρεσίας Εκτάκτου Ανάγκης και του αναπληρωτή του, στους οποίους πέρασαν χειροπέδες κατά τη διάρκεια ενός υπουργικού συμβουλίου στο οποίο ήταν παρόντες, είναι απλά βιτρίνα για να διαβεβαιωθεί το Δ.Ν.Τ. και η Ε.Ε. που κρατούν τα νήματα της χρηματοδότησης προς την κατεστραμμένη ουκρανική οικονομία.
Η διαφθορά είναι διαδεδομένη σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης ιδιαίτερα της δουλειάς της λεγόμενης «αντιτρομοκρατικής επιχείρησης» εναντίον του Donbass.

Ο συνδυασμός της διατήρησης της δύναμης των ολιγαρχών (παρά τις υποσχέσεις και τις αυταπάτες που ανέγειρε η «επανάσταση» της Πλατείας), ο υπερπληθωρισμός, τα κλεισίματα εργοστασίων, ο χωρίς τέλος πόλεμος στα ανατολικά, η τρομακτική κατάρρευση της οικονομίας και η βάναυση λιτότητα που επιβάλλεται από το Δ.Ν.Τ. δοκιμάζει την υπομονή του ουκρανικού λαού στα όρια. Τις τελευταίες ημέρες εργαζόμενοι στα ορυχεία διαδηλώνουν καθώς απαιτούν την αποπληρωμή δεδουλευμένων. Έχει καταγραφεί ένας αριθμός εκρήξεων θυμού σε διαφορετικά εργοστάσια και εργασιακούς χώρους.

Σε μια απόπειρα να τρομάξουν τους δανειστές της χώρας ώστε να κάνουν παραχωρήσεις, η υπουργός οικονομικών Natalie Jaresko έκανε την ακόλουθη απειλή: «Αν, Θεός φυλάξει, υπάρξει άλλη μια επανάσταση, αυτή μπορεί να μην είναι του ίδιου είδους». Αυτό ενδεχομένως να μην απέχει και πολύ από την αλήθεια.

Του Jorge Martin, 27/03/2015, από την ιστοσελίδα «www.marxist.com», της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης (ΙΜΤ).
Μετάφραση Γιώργος Λάλας